اسیدچـرب امگا 3 متعلق به خانواده اسیـدهای چرب غیراشبـاع چنـدگانه بوده که اهمیت زیادی برای بدن دارند
لزوم استفاده اسید چرب امگاه 3 برای بدن
اسیدچرب امگا 3 متعلق به خانواده اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه بوده که اهمیت زیادی برای بدن دارند و کمبود این نوع اسیدها در بدن میتواند اثرات منفی روی سلامتی بدن بگذارد.
این اسید چرب با عملکردهای متعدد، میتواند بر بسیاری از جنبه های فیـزیولوژی و متابولیسم انسـان تأثیر بگذارد.
منبع اصلی امـگا 3 غذاهای دریایی، به ویژه ماهیهای چرب، مانند ماهی سالمون و سـاردین است. اگرچه مـوادغذایی گیاهی مانند بذرکتـان، گردو و دانه چیـا دارای مقـادیر بالایی از اسیـدچرب امگا 3 هستند؛ اما نوع گیاهی این چربی، بلنـدزنجیر بوده و ابتدا باید در بدن قطعـه قطعـه شود تا در دسـترس قرار گیرد. از طـرفی بطور کلی میـزان مصرف منـابع غذایی امگا 3، خیلی زیاد نبـوده و از آنجا که بدن هم قادر به سـاخت این نوع چـربی نیست؛ بنابراین احتمـالا اکثر افراد جامعـه با کمبـود مواجه اند.
برخی از عملـکردهای اسیـدچرب امگا 3 در بدن:
- بهبود حافظه
مغـز در دوران نوجوانی بخش عمــده ای از سـازماندهی خود را در جهت ارتقــاء عملکرد مغـز و تقویت حافظـه انجام می دهد. مطـالعات ثابت کرده اند که امـگا 3 باعث بهبـود حافظه درازمدت در نوجوانان و جوانان می شـود.
- درمان بیماریهای اعصاب و روان
سن 18 تا 25، در برخی افـراد، سن شـروع علائم بیماری های روانی است. امـگا 3 بعنوان درمـان جانبی در بیماری-های عصبی مانند اختلالات خلقــی، اسکیزوفـرنی و هایپراکتیـویتی، شناخته می شود.
- درمـان میگرن
یکی از مکانیسم های مطـرح برای ایجـاد درد میگرن، التهـاب نوروژنیک است که در اثر برقـراری آبشار پروستـاگلاندین ها و لکوترین ها ایجـاد می شود و به نظر می رسد امگا 3 با تعـدیل آزادسازی پروستاگلاندین ها و لکــوترین ها، به کاهش درد و التهاب و درنتیجه کاهش شدت حمـلات میگـرن منجر می¬شود.
- درمان افسردگی
اختلال افسـردگی از شـایع ترین و ناتوان کننده ترین سندروم های روانپـزشکی است که از نظر اقتصـادی و اجتماعی، هزینـه های زیادی بر دوش فـرد و جامعــه تحمیل میکند. برخی از زنان بخصـوص پس از زایمان، این اختلال را تجــربه میکنند، که علائم آن، 2 تا 8 هفته پس از زایمــان شروع شده و گاهی تا چنـد ماه پابرجا میماند.
افسردگی پس از زایمـان، معمولا با این نشـانه ها همـراه است: تغییــرات خلقی، ناپایداری عاطفی، کاهش اشتــها، احسـاس غم، خستگی، عدم تمـرکز، اختلال در خـواب، ناامیــدی، زودرنجی، کاهش میـل به صحبت با دیگـران، کاهش اعتمــاد به نفس، عدم تمــایل به نگهــداری از نوزاد.
طبق مطالعـات انجـام شده، افســردگی پس از زایمـان در بسیاری از موارد، با مصـرف 1 گرم در روز کپسـول روغن ماهی، بدون عـارضه جانبی برای مادر و نوزاد، درمــان می شود.
لازم بذکر است که مطالعــات نشان می دهند افسردگی خفیف تا شدید در سالمندان، با مصـرف 300 میلی گرم در روز کپسـول روغن ماهی، در بسیـاری از مـوارد برطرف می شود.
- کاهش علائم یائسگی
دوره یائسگی، یکی از مراحل طبیعی در زندگی هر خـانم بوده که از حدود 48 تا 55 سالگـی آغاز می شود. این مرحله با قطع تخمک گذاری، قطع قاعـدگی، کاهش و سپس قطع قدرت باروری، اضطراب و افسـردگی همــراه است. همچنین گرگرفتـگی، یکی از رنج آورترین علائم دوران یائسـگی است که کیفیت زندگی افـراد را تحت تاثیـر قرار می دهد.
علت گرگرفتگی در یائسـگی، کمبـود استروژن و به دنبال آن اختلالاتی در مسیـر حرکت نورون هاست که با تأثیر بر مرکز تنظیم حرارت هیپوتالاموس، منجـر به احساس گرمای شدید یا تعـریق شبانه می شود. این حالت می تواند احسـاس خوب و سـالم بودن را مختـل کند و بر کار و فعالیت های جنسی، لذت از زندگی و کیفیـت کلی زندگی اثر بگذارد .
مطابق با آخـرین مطالعـات انجـام شده، مصرف 300 میلی گرم مکمـل امگا 3 در روز، با کاهش تعـداد دفعـات گرگرفتگی و کاهش تعداد و شدت تعریق در یائسگی مرتبط است.
- سلامت قلب و کبد
اسیـدهای چرب امگا 3 دارای اثرات مفیـد ثابت شده ای بر سلامت قلب و عروق و پروفایل چـربی هستند. به دلیل مشـابه، استفـاده از امگا 3 برای کبدچرب غیرالکلی پیشنهـاد می شود. مطالعـات ثابت کرده اند که امـگا 3، با کاهـش چـربی کبـد، بهبود حساسیت انسولینـی و کاهش مارکـرهای التهـابی همراه است.
- بهبود عملکرد ورزشی
اهمیت اصلی تغـذیه برای ورزشـکاران، در تامین نیـاز انرژی و مواد مغذی است که ممکن است در اثر فعـالیت زیاد دچار اختـلال شود. چندین مطالعـه اثرات بالقوه مکمـل امگا 3 را بر عملـکرد ورزشی، بواسطه بهبـود ظرفیت استقـامتی و تاخیر در شـروع درد عضـلانی، نشان می دهند.
همچنین ثابت شده که امگا 3 در ورزشـکاران آمـاتور، با کاهش درد پس از ورزش، افـزایش استقامت، افزایش توده عضـلانی و تغییر شکل گلبـول های قرمز در راستای افزایش اکسیژن رسانی همـراه است. و در ورزشکاران حـرفه ای، کاهش التهاب ناشی از ورزش شـدید و کاهش شدت آسـم و تنگی نفس، از فـواید مصرف امگا 3 می باشد. مصرف 1 گرم مکمل امگا 3 در روز، به افزایـش اکسیداسیون چربی در ورزشـکاران می انجامد.
در سالمنـدان نیز مکمل امگا 3، به حفظ توده عضـلانی و جلوگیری از تحلیل آن کمک می¬کند.
- جلوگیری از پره اکلامپسی
پره اکلامپسی، یکی از بیماری های دوران بارداری است که معمولا پس از هفته 20 در برخی افراد، با عـلائم پرفشـاری خون، پروتئینوری، ورم و افزایش ناگهـانی وزن، ظاهر می شود. و اکلامپسـی، حالت پیشرفته تر و شدیدتر آن بوده که با تشنـج و عوارض مغزی همراه است. مقالات متعـدد ثابت کرده اند که امگا 3، در پیـگیری از بروز این بیماری در دوران بارداری نقش بسزایی دارد.
فاطمه طاهری
کارشناس تغذیه بیمارستان اعصاب
نظر دهید